Dienend leiderschap is hot

Je hoort het overal; bedrijven die op zoek zijn naar dienende leiders. De leiders moeten ten dienste staan van de medewerkers. Ze moeten durven loslaten, verantwoordelijkheden neerleggen bij de medewerkers en hun team moet met passie en bevlogenheid het werk doen.

Het klinkt mooi, dienend leiderschap en het past ook helemaal bij de ontwikkelingen op de huidige arbeidsmarkt. Toch zie ik in de praktijk veel leiders ermee worstelen. Ze slaan als het ware door in hun ‘dienend’ zijn waardoor ze niet effectief zijn.

Doorslaan in dienend leiderschap,
hoe ziet dat eruit?

Er zijn een aantal valkuilen bij dienend leiderschap, zoals:

1. Opeens ontbreken de kaders, er is weinig sturing en de autonomie van de medewerkers is groot, waardoor de medewerkers zich niet willen verbinden aan de organisatie, ieder voor zich werkt, en ze doelloos ‘zwemmen’ in hun verantwoordelijkheden. Het is dan lastig om de resultaten te halen.
2. De focus ligt op het individu en de leidinggevende staat 24/7 voor de medewerker klaar om hem/haar te helpen bij allerlei vraagstukken en oplossingen. Hierdoor wordt de leider compleet geleefd door de behoeften van de medewerkers en komt hij/zij niet toe aan de eigen agenda en taken. Hierdoor levert hij/zij onvoldoende toegevoegde waarde voor het team en de organisatie.
3. De talenten van de medewerkers worden ontdekt en volop ingezet zonder dat ze bijdragen aan de doelstellingen van het team. De leider biedt daarin veel vrijheid, waardoor het ‘oorspronkelijke’ werk en de ‘lastige’ klussen blijven liggen. De passie is er, maar de resultaten komen in het gedrang.

Herken jij dit ook?

Je streven is goed, want je wilt dienstbaar zijn aan je medewerkers zodat zij met plezier en energie optimaal presteren. De uitwerking is averechts.

Het ‘dienend’ zijn aan je team kost je veel energie en het wordt steeds lastiger om de resultaten te bereiken. Je vraagt je af wat je toegevoegde waarde is voor je team en de organisatie. Dat geldt ook voor je medewerkers. Wat dragen zij eigenlijk bij? Ze haken af en ze gaan op zoek naar een andere baan.

Wat is de toegevoegde waarde van een dienend leider?

Een dienend leider onderscheidt zich doordat hij dienstbaar is aan de ‘bedoeling’ van het team en de organisatie. Een dienend leider houdt altijd het hogere doel voor ogen en zorgt dat hij de mensen waarmee hij samenwerkt daarin meeneemt door te inspireren en te motiveren.

Het gaat dus niet om het individuele doel en het persoonlijke belang van je medewerkers, maar om het belang van het team en de organisatie. Wat is er nodig om je team optimaal te laten presteren ten dienste aan het hogere doel?

Hoe doe je dat?

• Ontwikkel een visie en bepaal doelstellingen; Waartoe doen we het allemaal? Wie richting wil geven, moet wel weten waartoe. Wat is de visie en de doelstelling van de organisatie en wat betekent dat voor je team? Bespreek de doelen met je team en laat ze daarop hun input geven zodat ze zich eraan verbinden. Koppel de individuele doelstellingen van de medewerkers aan de teamdoelstellingen, zodat ze optimaal bijdragen aan de resultaten.

• Faciliteer dat je medewerkers optimaal presteren; Wat heeft je medewerker nodig om optimaal te kunnen presteren? Denk aan:

Resultaat afspraken; welk concreet resultaat dient je medewerker te realiseren.
Verantwoordelijkheid; delegeer taken met bevoegdheden zodat helder is wie waarvoor verantwoordelijk is.
Faciliteer op maat; wat is het niveau van de medewerker en welke mate van begeleiding past daarbij.

• Zorg voor de juiste mensen in de juiste rol; Hoe kan de inzet en de ontwikkeling van de talenten van je medewerkers van meerwaarde zijn voor het team/ de organisatie? Creëer ruimte voor talentontwikkeling, waarbij je focust op de kwaliteiten van je medewerkers. Faciliteer dat je medewerkers hun talenten ontdekken, inzetten en verder ontwikkelen ten behoeve van het hogere doel van het team/ de organisatie en houd ze verantwoordelijk voor het resultaat op de zaken waar ze niet goed in zijn.

Dit zijn enkele aspecten van dienend leiderschap. En zo zijn er nog meer. Allemaal gericht op de verantwoordelijkheid en de inspanning van jou als leider om te zorgen dat de mensen om je heen optimaal bijdragen aan het hogere doel.